Dikkat: Bu yazıda geçen komutlar hem Linux tabanlı Centos hem de Linux tabanlı Red Hat (RHEL) işletim sisteminde geçerlidir.
Process: Proses : Süreç
1.ps Komutu (Prosesleri Göster)
ps Komutu Nedir?
“ps” komutu mevcutta çalışan proses (process) yani süreçleri görmek için kullanılmaktadır.
Windows “Görev Yöneticisi > İşlemler” = Linux “ps”
ps Komutu Nasıl Kullanılmaktadır?
Linux tabanlı işletim sistemlerinde örneğin CentOS’da bu komutun kullanımı aşağıdaki gibidir.
- ps [parametreler]
ps Komutunun Parametreleri:
- a : Tüm terminallerde çalışan prosesleri (süreçleri) listeler.
- u : Kullanıcıya göre gösterir.
- x : Sistemdeki tüm prosesleri listeler. (tty’lerde çalışanlar hariç)
- c : Süreçlerin sadece komut isimlerini listeler.
- e : Komutlar ve parametrelerini göstermektedir.
- j : İş akışı izleme şeklinde gösterir.
- v : Kullanılan hafızalara göre gösterir.
- Ou : Kullanıcı adına göre sıralar.
- Oc : Süreçlerin komutlarına göre sıralar.
- OU : Kullanıcı ID’sine göre sıralar.
- Op : Süreç ID’sine göre sıralar.
ps aux Komutu
ps komutu en yaygın şekliyle yukarıda verilen parametrelerden a, u ve x parametreleri ile birlikte kullanılır.
- ps aux
Bu komut sistemde ve terminallerde çalışan tüm süreçleri ve süreç sahiplerini gösterir. Örnek olması açısından aşağıda bu komut “ps aux | more” şeklinde kullanılmıştır.
Burada “ | more” kısmı komut çıktısını adım adım görebilmek içindir. “enter” ile satır “space (boşluk)” ile sayfa atlanabilir. “q” (quit) yada “ctrl+c” ile çıkılabilir.
2.top Komutu (Prosesleri Göster)
Sistem de hâlihazırda çalışan süreçleri (prosesleri) gerçek zamanlı olarak gösterir. En çok CPU ve RAM kullanan işlemleri anlık olarak gösterir. Komutun kullanımı aşağıdaki gibi yalındır.
- top
Aşağıda top komutu kullanılmıştır.
Komutu kullanınca hep açık kalmaktadır. Anlık olarak sonuçlar gösterilmektedir. Buradan çıkmak için “crtl+c” kullanılabilir.
- M (büyük M harfi) : Varsayılan olarak bu komut CPU kullanımına göre sıralama yapmaktadır. “M” harfi ile bu değiştirilebilir.
- P (büyük P harfi) : CPU (işlemci) kullanımına göre sırlama yapar.
3.kill Komutu (Prosesleri Yönet, Sinyal Yolla)
Aşağıda bazı sinyaller verilmiştir.
- kill [-sinyal] PID
Kill Komutu Sinyalleri:
- boş : (TERM) : Programdan çık. (default, varsayılandır, hiçbir sinyal gönderilmezse varsayılan olarak bu sinyal gönderilir.)
- -1 : (SIGHUP) Bazı servislerin yapılandırma dosyalarını yeniden okuması sağlanır.
- -9 : (SIGKILL) Süreci tamamen öldürür.
- -15 : (SIGTERM) Süreci öldürür. Başarısız olursa 9 kullanılır.
Örnek: Bir Proses Nasıl Sonlandırılır?
“top” komutu ile incelediğimizde %13.9 CPU tüketimine neden olan firefox isimli prosesi sonlandırmak istiyorum. Bunun için prosese ait PID numarasını almalıyım. “top” komutu çıktısında PID numarası 20243 olarak görünmektedir.
Şimdi bu süreci “kill -9 20243” komutu ile sonlandıralım.
“top” komutu ile tekrar kontrol ettiğimizde bu işlemin olmadığını görebiliriz.
Bu işlem Windows’taki “Windows Görev Yöneticisi>İşlemler>İşlemi Sonlandır” işlemine benzemektedir.
